Track and trace : तुम्ही घेत असलेले औषध खरे आहे की बनावट? ते तुमच्या शरीरासाठी हानिकारक आहे का? मेडिकल स्टोअरमधून औषधे घेताना अनेकदा हे प्रश्न आपल्या मनात येतात, पण आता या समस्या दूर होणार आहेत. बनावट आणि निकृष्ट औषधांचा वापर रोखण्यासाठी आणि गुणवत्ता सुनिश्चित करण्यासाठी सर्वाधिक विक्री होणाऱ्या औषधांसाठी ‘ट्रॅक अँड ट्रेस’ प्रणाली सुरू करण्याची केंद्र सरकारची योजना आहे. सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, पहिल्या टप्प्यात 300 सर्वाधिक विकली जाणारी औषधे त्यांच्या पॅकेजिंग लेबलवर बारकोड किंवा QR कोड छापतील.
केंद्र सरकार लवकरच औषधांबाबत एक मोठे पाऊल उचलणार आहे. सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, बनावट औषधांची ओळख पटवण्यासाठी आणि त्याचा वापर रोखण्यासाठी ट्रॅक अँड ट्रेस यंत्रणा सुरू होणार आहे. पहिल्या टप्प्यात, 300 हून अधिक सर्वाधिक विक्री होणारे औषध निर्माते त्यांच्या पॅकेजिंगवर बारकोड छापतील. यानंतर ते इतर औषधांमध्ये प्राधान्याने लागू केले जाईल.
काय नियोजन
आहे औषधांच्या उत्पादन पॅकेजिंगच्या प्राथमिक स्तरावर मीडिया रिपोर्ट्स आहेत. जसे की बाटली, डबा, जार किंवा नळी ज्यामध्ये विक्रीयोग्य वस्तू आहेत. रु. 100 पेक्षा जास्त MRP सह मोठ्या प्रमाणावर विकल्या जाणार्‍या अँटीबायोटिक्स, कार्डियाक, पेन किलर आणि अँटी-एलर्जिक औषधांचा समावेश अपेक्षित आहे. हा निर्णय मात्र दशकभरापूर्वी आणला गेला. परंतु, देशांतर्गत फार्मा उद्योगातील तयारीच्या अभावामुळे ते थांबवण्यात आले. निर्यातीसाठी ट्रॅक आणि ट्रेस यंत्रणा देखील पुढील वर्षी एप्रिलपर्यंत पुढे ढकलण्यात आली आहे.
बनावट औषधांचा वाढता व्यवसाय
गेल्या काही वर्षांत बाजारात बनावट आणि निकृष्ट औषधांच्या अनेक घटना समोर आल्या आहेत. त्यापैकी काही राज्य औषध नियामकांनी जप्तही केले आहेत. या काळ्या धंद्याला आळा घालण्यासाठी सरकारने या महत्त्वाच्या योजनेच्या दिशेने पावले उचलली आहेत. या वर्षी जूनमध्ये, सरकारने फार्मा कंपन्यांना त्यांच्या प्राथमिक किंवा दुय्यम पॅकेज लेबलवर बारकोड किंवा QR कोड पेस्ट करण्यास सांगितले होते. एकदा सॉफ्टवेअर लागू झाल्यानंतर, ग्राहक मंत्रालयाने विकसित केलेल्या पोर्टलचा (वेबसाईट) औषधाला एक युनिक आयडी कोड देऊन त्याची सत्यता पडताळण्यासाठी वापरली जाईल आणि त्यानंतर मोबाईल फोन किंवा टेक्स्ट मेसेजद्वारे त्याचा मागोवा घेतला जाईल.
